Vervangen ventilatiebox

Er zijn veel verschillende soorten ventilatie units op de markt met verschillende functies en mogelijkheden. Zoals al een aantal keer aangegeven op deze pagina is het probleem met oude ventilatieboxen dat deze veelal nog werken met een wisselstroommotor. Deze ventilatieboxen op wisselstroom verbruiken veel meer energie dan een nieuw model met gelijkstroommotor. Dit kan een flinke reductie geven op het verbruik van de ventilatie unit. Dit kan oplopen tot wel 60% minder stroomverbruik dan bij de oude ventilatieboxen, waardoor binnen een aantal jaren de investering is terugverdiend. De nieuwe boxen zijn bovendien een stuk stiller.

De bedieningsmogelijkheden voor de ventilatieboxen zijn verschillend. In de praktijk is bij oude ventilatieboxen vaak nog conventionele schakeling aanwezig (via een bedrading). Wanneer deze worden vervangen door een energiezuinige ventilatiebox (gelijkstroom) zal veelal draadloze schakelapparatuur worden toegepast met radiofrequentie (RF) bedieningsschakelaar(s). Hierdoor zijn schakelaars op meerdere plekken te plaatsen.

De moderne boxen zijn ook uit te rusten met sensoren. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een luchtvochtigheidssensor of een CO2-sensor.

Met een luchtvochtigheidssensor zal de ventilatiebox automatisch meer lucht afzuigen uit een vochtige ruimte als de luchtvochtigheid op een te hoog niveau komt. CO2 is een indicator voor voldoende luchtverversing in een woning. Uit onderzoek blijkt dat in veel woningen het CO2-gehalte op een te hoog niveau ligt en de luchtverversing onder het gewenste gezonde niveau blijft. Met een CO2-sensor kan de ventilatiebox automatisch sturen op een gezond binnenklimaat.

Het vervangen van een ventilatiebox is een gemakkelijke ingreep voor de installateur, maar kan ook zelf uitgevoerd worden. Echter, vaak staat in de gebruikers/installatiehandleiding omschreven dat de fabrieksgarantie vervalt op het moment dat de ventilatiebox niet is geïnstalleerd door een gecertificeerde installateur. Voor een veilige aansluiting met garantie op de aansluiting en de ventilatie unit is het aan te bevelen te kiezen voor een gecertificeerde installateur.

Om veilig te kunnen werken dient de stekker te worden losgekoppeld en de groep(en) in de meterkast uit te worden gezet. De oude ventilatiebox is veelal met een aantal schroeven vastgekoppeld en de buizen/slangen voor luchtafvoer met een klemverbinding. Wanneer deze zijn losgekoppeld kan je de nieuwe box plaatsen en gemakkelijk weer vastzetten. Het kan zijn dat de nieuwe ventilatiebox net niet past op de plek van de oude ventilatie unit. Zorg er in ieder geval dat je bij voorkeur in een gesloten ruimte (i.v.m. geluid) met de juiste materialen de ventilatiebox aan een voldoende draagkrachtige wand, plafond of vloer bevestigd.

Het is aan te bevelen bij een nieuwe ventilatiebox te kiezen voor een unit met verschillende schakelstanden. In de woningbouw wordt hierbij vaak de perilex stekker/wandcontactdoos toegepast voor het aansluiten van de voeding van een mechanisch ventilatiesysteem met meerdere standen. Houdt hierbij het schakelschema aan wat wordt meegeleverd door de leverancier (installatiehandleiding). Let op! Dit aansluitschema kan per leverancier verschillen! Wanneer je zelf de installatie en aansluiting doet van de ventilatiebox en perilex stekker geldt dus meten is weten en gissen is missen! Met een beetje geduld en een spanningsmeter moet je hier uitkomen. Voor het aansluitschema van ventilatieboxen wordt veelal het volgende schema aangehouden:

N: hierop wordt de nul klem aangesloten.
L1: de vaste voeding voor ventilatiestand laag.
L2: de geschakelde voeding voor de middelste ventilatiestand.
L3: de geschakelde voeding voor de hoogste ventilatiestand.

LET OP: Dit schema kan per leverancier en type verschillen!

• Wanneer de ventilatiebox niet is geïnstalleerd door een gecertificeerde installateur vervalt vaak de fabrieksgarantie. Kies daarom altijd een gecertificeerd installateur;
• Wanneer de ventilatiebox niet is onderhouden zoals vermeld in de gebruiks- en/of installatiehandleiding vervalt veelal de fabrieksgarantie;
• Kies een energiezuinige ventilatiebox met gelijkstroommotor;
• Kies een ventilatiebox met verschillende schakelstanden en eventueel een timerfunctie;
• Mocht de capaciteit verhoogd moeten worden, probeer dan eerst de ventilatieventielen in de woning verder open te zetten alvorens het toerental van de ventilatie unit te verhogen. Een verhoging van het toerental van de motor heeft namelijk een hoger energieverbruik en een hoger geluidsniveau tot gevolg;
• Stel de regeling van het ventilatiesysteem af op de ventilatiebehoefte:
  
  • Stand 1: bij aanwezigheid van 1 persoon of wanneer niemand aanwezig is
  • Stand 2: voor overdag/’s nachts bij aanwezigheid van meer dan 1 persoon
  • Stand 3: voor/tijdens koken, douchen/baden of wanneer veel mensen aanwezig zijn (zoals bijvoorbeeld bij een verjaardag).
• Zorg ervoor dat het filter van de ventilatiebox jaarlijks wordt schoongemaakt;
• Laat de ventilatiekanalen één maal per 6 tot 8 jaar reinigen;
• Zorg ervoor dat je het ventilatiesysteem nooit uit zet! Uitzondering is in het geval een ramp of gedurende het onderhoud van het systeem;
• Maakt de ventilatiebox veel geluid/herrie? Laat dan een monteur naar het systeem kijken.

Als je last hebt van lawaai van de ventilatiebox kan het helpen om de ventilatiebox schoon te (laten) maken. Blijft het geluid aan houden? Laat dan een specialist/installateur naar het systeem kijken. Dit moet geen reden zijn om het systeem uit te schakelen, voldoende ventilatie is namelijk zeer belangrijk voor een gezond binnenklimaat! Mogelijk kan een installateur dit verhelpen door onderhoud te plegen en/of het systeem opnieuw in te stellen.

Na langdurig gebruik kan de ventilator meer lawaai gaan maken en helpt ook reinigen niet meer. Je kan dan overwegen een nieuwe ventilator aan te schaffen. De technische levensduur van een ventilator wordt gesteld op circa 16 jaar. Bespreek dit met de installateur.

Als door de gemeente wordt aangegeven dat ramen en deuren gesloten moeten worden, bijvoorbeeld in het geval van een grote brand in de omgeving, dan moet de ventilatiebox ook uitgeschakeld worden. Trek de stekker uit het stopcontact of schakel de groep waar de box op staat uit. Het is raadzaam om van tevoren duidelijk te hebben welke groep dit is. Plak hier bijvoorbeeld een sticker bij.