Hoe werkt een warmtepomp?

Omdat een warmtepompsysteem werkt met de afgifte van lage temperaturen wordt het sterk aangeraden om een warmtepompsysteem te combineren met een laag temperatuur afgiftesysteem. Door een warmtepomp te combineren met lage temperatuur afgiftesystemen is het rendement vele malen hoger.

In het geval van een volledig elektrische opstelling (zonder gasaansluiting) dient er rekening te worden gehouden met een boilervat (voor voldoende warm tapwater) en de warmtepomp zelf. In de praktijk zal dit betekenen dat er twee vierkante meter aan oppervlakte gereserveerd moet worden bij een tapwatercapaciteit van meer dan ~200 liter. Er zijn echter ook systemen beschikbaar waarbij de warmtepomp en het boilervat geïntegreerd in een kast verwerkt zijn (< ~200 liter). Hierbij is de benodigde oppervlakte minder, grofweg één vierkante meter. Hou er rekening mee dat er ook onderhoud gepleegd moet kunnen worden aan de warmtepomp, het boilervat en het leidingwerk.

Een installatie met een lucht-water warmtepomp kan op de zolder worden ingericht. Probeer de leidingafstanden tot de tapwaterpunten zo kort mogelijk te houden. Bij de keuze voor een grond-water warmtepomp zal de technische ruimte meestal op de begane grond (onderste woonlaag) ingericht worden vanwege de grondbronnen.

De te verwachten levensduur van een warmtepomp is circa 15 tot 20 jaar bij ‘normaal gebruik’. In de praktijk blijkt echter dat warmtepompen vaak langer mee kunnen gaan. Dit is afhankelijk van meerdere factoren zoals bijvoorbeeld het aantal draaiuren en opstartmomenten. Het laten plegen van een jaarlijkse inspectie is aan te raden.

Wanneer een woning is voorzien van een warmte-afgiftesysteem dat werkt op basis van hoge temperaturen (60 tot 80 graden Celsius), dan zal eerst moeten worden gekeken naar het warmte afgiftesysteem. Het is goed mogelijk dat de capaciteit van het warmte-afgiftesysteem na het isoleren van de woning voldoende is om de woning te verwarmen op basis van lage temperaturen (maximaal 55 graden Celsius). Dit is een kwestie van uitproberen, het is mogelijk om de aanvoertemperatuur van de Cv handmatig lager te zetten (let op! Laat de temperatuur van het warme tapwater boven de 60 graden staan!). Dit kan stapsgewijs tot er wordt gemerkt dat de woning niet goed (genoeg) meer op temperatuur komt of dat de woning niet snel genoeg op temperatuur komt. 

Ook de instelling van de thermostaat dient aangepast te worden. Bij het verwarmen van een woning op lage temperaturen zal de woning niet snel op temperatuur komen wanneer de thermostaat bij afwezigheid of ’s nachts op een lage temperatuur wordt gezet. Vandaar dat bij laag temperatuur systemen de nachtverlaging niet wordt toegepast, maar de thermostaat als ondergrens op 17,5 à 18 graden wordt gezet.

Wanneer blijkt dat (na het isoleren van de woning) de woning niet warm genoeg wordt met het huidige warmte-afgiftesysteem, dan zal eerst wat moeten worden gedaan aan het verbeteren van het warmte-afgiftesysteem. Er zou bijvoorbeeld een radiator bij geplaatst kunnen worden. Ook het aanleggen van vloerverwarming is hiervoor een optie of het plaatsen van lage temperatuur radiatoren/convectoren

Met de meeste warmtepompen is het mogelijk om te koelen. Of je kunt koelen in jouw woning is mede afhankelijk van het afgiftesysteem wat in de woning aanwezig is. Om te kunnen koelen is vloer, wand of plafondverwarming nodig. Het is ook mogelijk om te koelen met speciale laag temperatuur radiatoren. Het is belangrijk dat de temperatuur boven dauwpunt blijft in verband met condensvorming. Hou er rekening mee dat koelen met een afgiftesysteem als vloerverwarming of radiatoren een ander effect heeft dan koelen met een airco (lucht/lucht warmtepomp) via de lucht.

Een grond-water warmtepomp heeft door het gebruik maken van de temperaturen uit de bodem feitelijk gratis koeling, dit kost slechts een tiental kWh op jaarbasis. Dit noemen we passieve koeling. Koelen met een lucht-water warmtepomp is een actieve koeling. De ventilator zal aangestuurd moeten worden en dit kost elektriciteit. Afhankelijk van de benodigde koellast kan dit oplopen tot meer dan 750 kWh op jaarbasis.

De levensduur en efficiënte werking van de warmtepomp worden onder andere bepaald door het zo constant mogelijk draaien van de warmtepomp. Het zo min mogelijk afslaan (aan/uit) van de warmtepomp heeft hier een positief effect op. Om dit te kunnen realiseren moet een warmtepomp de opgewekte warmte af kunnen geven aan het afgiftemedium (vloerverwarming of radiatoren). Indien het aantal liters in het afgiftesysteem beperkt is moet er voor worden gekozen om een extra buffer toe te voegen. Dit kan in de vorm van een extern buffervat.

Een buffervat is niet te verwarren met een boilervat. Een boilervat is een voorraad aan warm tapwater.

Wanneer je zonnepanelen, een warmtepomp of elektrisch wilt gaan koken kan het zijn dat je een zwaardere aansluiting nodig hebt in de meterkast. Een installateur kan met u bekijken of een verzwaring in uw situatie nodig is. We hebben de lokale leveranciers op een rij gezet. 

Wanneer stroomaansluiting verzwaren?
1x30A ,1x35A, 1x40A kan geschikt zijn voor een klein aantal zonnepanelen en is met een kookgroep in de meterkast meestal genoeg voor elektrisch koken. Voor elektrisch laden of een warmtepomp is dit vaak niet genoeg. Als u combinatie van verduurzamingsmaatregelen wil plaatsen (zonnepanelen, koken, laadpaal en/of warmtepomp), is altijd een 3-fase 3x25A aansluiting wenselijk.

Vermogen bij aansluitcategorie
Bij een bepaalde aansluiting hoort een maximaal vermogen dat op de aansluiting kan. Hieronder vindt u het maximaal vermogen bij de aansluiting:

Het maximaal vermogen van bijvoorbeeld 17.000 Watt op een 3x25A hoofdaansluiting houdt in dat er tot 17.000 Watt aan apparatuur tegelijk kan aan staan. Dat zijn bijvoorbeeld 8 volle waterkokers met water die tegelijk aan staan. Dat gebeurt natuurlijk niet heel vaak.

De SCOP-waarde is een cijfer dat laat zien hoe goed een warmtepomp het hele jaar door werkt. Een warmtepomp die met 1kWh stroom, 4 kWh aan warmte kan genereren heeft een SCOP-waarde van 4. 

Hoe hoger het cijfer, hoe beter en zuiniger de warmtepomp is.